BOUW JE EIGEN PIËZO FOLIE OPNEMER voor een
DOUBLE BASS of een EUB of andere bas.
 
(Laatste wijzigingen: 27-07-2011 +  3 nieuwe pagina's:)

De beste opnemer is volgens mij een piëzo-film opnemer (Zoals ook toegepast door de "Realist"). De door mij toegepaste folie is (19x155mm (3/4"x6") en is verkrijgbaar bij: http://windworld.com/products-page/electronic-hardware/ voor $16,50 terwijl de verzendkosten $14,- onafhankelijk van het aantal zijn. Voor een enkele folie ben je nog
geen 24 euro kwijt. De beide geleiders zijn middels twee draden reeds aangesloten. De folie heeft precies de breedte van een standaard kamvoet. De lengte kan precies goed worden gemaakt door het inkorten van de folie. Omdat de folie dubbelgevouwen wordt moet je dus het stuk wat je omvouwt ietsje groter dan de kamvoet lengte worden gemaakt. Het gedeelte waar de contacten zitten blijft net buiten de kamvoet.
De specificatie van deze folie is uitgebreid te vinden in: http://www.meas-spec.com/downloads/DT_Series_LeadAttach.pdf onder type DT4-028K/L .

De folie is in principe niet duur omdat deze folie voor allerlei andere industriële toepassingen wordt gebruikt. De folie is naar mijn beperkte ervaring met 3 stuks erg sterk en volgt zelfs bijzonder ruwe oppervlakten zonder problemen te veroorzaken zoals onderbreking of sluiting (geen garantie, maar mijn ervaring is tot nu toe heel goed)! Het voordeel van een dergelijke film is dat eventuele beïnvloeding van de overgedragen trillingen door de geringe massa volkomen kan worden verwaarloosd. Door de folie dubbel te vouwen krijg je de dubbele output en tevens is het grootste deel van de afscherming verzekerd. De folie bestaat uit een polyester (mylar) film met daarop een geleidende laag daarna een de zeer dunne piëzo laag welke ook weer is voorzien van een geleidende laag. De laatste is afgedekt met een zeer dunne beschermingslaag die gemakkelijk te beschadigen is. Die laag is wel globaal isolerend maar dat is niet overal gegarandeerd aanwezig. Daar kan dus bv. geen geleidende laag koperfolie of id.. opgelegd worden als deze geen contact zou mogen maken. Ook het dubbelvouwen veroorzaakt geen onderbreking van de geleidende lagen. Bij het dubbelvouwen heb ik er voor gezorgd dat de dunne afdeklaag aan de buitenkant blijft en deze de aarde wordt (afscherming). De geleidende laag knikt dan minder omdat de mylar laag er nog tussen zit. De geleidende lagen blijken dus bij het dubbelvouwen intact te blijven. De dun afgedekte laag komt overeen met de rode draad ( wat ongebruikelijk is daarom opletten). De zwarte aansluiting moet dus als "hete zijde" worden gebruikt. Omdat de folie te lang is kan deze worden afgeknipt. Dit kan sluiting veroorzaken. Door het knipuiteinde een beetje af te schrapen zal de sluiting verdwijnen. Het beste kan je het uiteinde bij het dubbelvouwen en lijmen gelijk ook van een laagje lijm voorzien om toekomstige mogelijke sluiting te voorkomen. Mocht na verwerking alsnog sluiting zijn ontstaan dan kan je deze eenvoudig doorbranden door er bv. 10 of 20 volt op te zetten. De eventuele sluiting verdampt dan gewoon. De rode en zwarte draad zullen vrijwel geheel moeten worden afgeknipt en aan een coaxiale (afgeschermde) draad moeten worden gesoldeerd. Je moet niet solderen aan de felsbussen. De contactlagen zijn n.l. zo dun dat deze door de hitte meteen verdampen en het contact met de felsbus verloren gaat. Einde element.

De aansluitingen moeten worden afgeschermd met koperfolie (bv. hier te kopen: http://glas-in-lood-shop.nl/shop/koperfolie-blad-koper-p-1318.html zelfklevend voor
7,95 + 4,50 euro 30,5cm x 30,5cm.) welke aan de aarde (afscherming) worden verbonden. Bij het dubbelvouwen kunnen de open randen van de folie in principe nog teveel brom opvangen omdat de lagen niet 100% op elkaar liggen en omdat zelfs de rand van de gevoelige geleider nog naar buiten kan kijken. Om een volledig bromvrij element te maken kun je het best de zijranden van de film van een laagje geleidende zilververf voorzien wat je laat doorlopen naar een paar plekjes waar je de isolerende laag gewoon op de buitenste geleider voorzichtig weg krabt met een scherp mesje. De geleidende zilververf van Bison Electro is in auto-onderdelen te verkrijgen zaken en in sommige bouwmarkten waar het verkocht wordt voor het gebruik van achteruitverwarming reparatie.  Ze is wel duur zie bv. ook http://www.werkenmetmerken.nl/bison-electro-p-3482.html 20,75 euro.
Het dubbelvouwen kan je het best vooraf zo netjes mogelijk doen en zodanig dat de grote verzilverde oppervlaktes nauwkeurig over elkaar komen te liggen en dan lijm je het met 2 seconde lijm. Er is een ook speciale 2 seconde lijn voor kunststoffen van Pattex (Secondelijm Uni-Rapide) met een primerstift erbij. Het lijmt bijzonder goed. Maak de vouw zo scherp mogelijk voordat je gaat lijmen anders houdt je een dikker stuk over bij de vouw. Je kunt NIETS corrigeren tijdens het lijmen! Dus langzaam vanaf de vouw op elkaar drukken. Op zichzelf is een iets dikkere plek bij de vouw geen groot probleem omdat je de vouw ook net buiten de kamvoet kan laten zitten, maar beter is naar mijn mening dat zoveel mogelijk van het element onder voet verzeild raakt. Maak de lengte van het omgevouwen stuk ca 3 mm langer dan de kamvoet. Je hebt dan aan beide zijden iets ruimte over. Aan de ene zijde om de iets dikkere vouw niet onder de kamvoet te laten vallen en aan de andere zijde om de koperfolie om de aansluitcontacten niet onder de kamvoet te laten vallen. Zo kan de slechts 0,13 mm dikke folie straks netjes onder de hele kamvoet komen te liggen. Het uitstekende deel waar de contacten met coax aanzitten moet je iets naar boven buigen en ondersteunen met een stukje schuimrubber (bij mij een stukje van een oud camping matrasmatje). Dit voorkomt klapperen en uiteindelijk mogelijk breuk van dit deel. Tevens dempt het de microfonische gevoeligheid van de het coax kabeltje en daarmee mogelijk ongewenste kleuring van het geluid.

Mogelijk zijn al deze problemen in één keer opgelost als je een kant en klaar SDT1 element koopt dat reeds is voorzien van de coaxiaal aansluiting met afscherming. De afmetingen zijn echter wat kleiner (14x28mm) dan een standaard kamvoet. Op zichzelf is dat geen probleem omdat het te verwachten output signaal daardoor niet kleiner wordt. Immers de trilling zal bij een kleiner oppervlak een grotere uitwijking bewerkstelligen. Zolang alle energie het element passeert zal de grote van het oppervlak weinig invloed hebben op de signaalsterkte als tenminste de kamvoet alleen via de folie op de kast steunt en er dus lucht blijft zitten tussen de uitstekende randen en de
kast.

Het kant en klare element is ook niet zoveel duurder namelijk slechts $32,- In hoeverre hier voor een 100% afscherming is zorg gedragen weet ik niet. Mocht dat te weinig zijn dan kun je dat altijd middels de geleidende zilververf oplossen. Omdat ik het zelf niet uitgeprobeerd heb onthoud ik me van een oordeel, hoewel ik verwacht dat het voor veel mensen een stuk handiger zal zijn (en goedkoper als je kosten voor lijmen en koperfolie etc. meerekent ) een kant en klaar element te kopen. De volledige specificatie van de SDT1 vindt je hier: http://www.meas-spec.com/product/t_product.aspx?id=2486 Het is ook een dubbelgevouwen folie van hetzelfde materiaal. De aansluitingen en het element zijn volledig bromvrij afgeschermd zoals bleek uit mijn testen ermee. Je kunt de SDT1 ook bestellen inclusief een 6,3mm jack voor $6,- meer. Wat echter onduidelijk is, is wat je met de dikte van het aangespoten blokje aan het element moet doen. Het beste lijkt me een stukje extra houtstripje ter grote van de kamvoet op de baskast moeten leggen (ca 1,5 mm dik) om het element netjes onder de voet kamvoet te laten vallen en ruimte te maken voor de verdikking van de aansluiting. Hiervoor kun je bv. gebruik maken van een houten verf roerstaafje, volgens mij precies het goede hout en nerf. Het aangespoten blokje zal ontlast moten worden tegen de kast middels bv. een stukje dubbelzijdig plakband. Voorkomen dient te worden dat het blokje gaat klapperen! De gemeten capaciteit van het element is 2,58nF. De eerste ervaringen staan verderop vermeld.

Het bestellen gaat geruisloos, je betaald (Creditcard) je hoort niets meer gedurende een week vraagt je af of je ooit nog iets hoort en krijgt het pakje in de brievenbus. Ging altijd goed tot nu toe (al 3 keer). Duurde steeds precies 1 week. Ze verzenden het als monster zonder waarde. Geen douane problemen dus. De laatste keer bestelde ik er 4 en kreeg er per ongeluk maar 3! Na een melding stuurde ze me er direct 2 gratis na, 1 extra als verontschuldiging.

Vergroot onderstaande foto's door erop te klikken. Het grote kleurverschil komt door flits of lamplicht (5 stuks met gele achtergrond) genomen.

 

19x155mm (massief zilverkleurige gedeelte) piëzo
folie zoals deze wordt aangeleverd. Capaciteit van complete folie is 9,66 nF.

Folie afgeknipt en voorgevouwen, draden er vrijwel afgeknipt. Ook overbodige stukje contact met gaatje
bij zwarte draad weggeknipt.

Coax aangesloten+ extra stukje draad om de
koperfolie te kunnen aarden. Een kleine krimpkous geplaatst over de hete kant van de ca 2mm
diameter (extern) coax.

Folie erom vouwen met een kleine mm overlap over het element en overlap over het onafgeschermde gedeelte van de coax. De coax is hier ook middels krimpkous over de overige soldeerverbindingen afgewerkt.

Isolatieband om het koper als afwerking en het element is klaar.

Montage element onder kamvoet van EUB. De koper afscherming wordt middels een stukje dempend schuim omhoog gehouden zodat het niet kan klapperen (en afbreken).

Het SDT1 kant en klare element 14 x 28mm piëzo. Capaciteit = 2,58 nF.

De zelfde SDT1 op zijn kant genomen. Het blokje is 3,25mm dik waarvan aan de bovenzijde ca 2mm zit en aan de onderzijde 1,25mm rest. De folie is 0,25mm dik.


Eerste ervaringen met het gebruik van het SDT1 element (zie foto):
1. Het is volledig bromvrij afgeschermd en produceert een zeer sterk signaal groter dan van de twee piëzo schijfjes in de kam die parallel staan. Maar alleen indien de kamvoet alleen op het element afsteunt zonder verder de kast te raken. Daarvoor is dus een stukje extra hout nodig ter grote van het element (zie .2).

2. Het element is aanzienlijk kleiner dan de kamvoet van een 3/4 of 1/2 bas! Bij directe plaatsing onder de kamvoet van de 0,13 mm dikke folie onder de kamvoet zal de kamvoet deels naast het element gemakkelijk ook contact gaan maken met de kast! Indien dat gebeurt (en dat is meestal het geval) zal de overdracht (klankkleur) sterk beïnvloed worden door dit fenomeen! Het blijkt dan ook dat er geen consistente klankkleur wordt verkregen. Het klinkt na herplaatsing bij een kleine andere positie daardoor weer totaal ander! Dat is logisch en verklaarbaar. Dit is precies de reden dat ik opteer voor een zelfgemaakt exemplaar die geheel onder kamvoet valt waarbij ik er zeker van ben dat alle energieoverdracht alleen via de pick-up verloopt!

3. De eenvoudigste methode is een directe plaatsing van de folie onder de kamvoet waarbij voldoende ruimte (2 mm) aan piëzo-film moeten overgehouden om het blokje tegen de kast te kunnen plakken. De folie moet immers een dubbele bocht kunnen maken om de ca 1,3 mm van het blokje te kunnen overbruggen. Het blokje gaat bij aanraking met de kast of de kamvoet (aan de bovenzijde) onverbiddelijk staan klapperen (en bijgeluiden produceren) indien het niet middels een dubbelzijdige plakband tegen de kast wordt geplakt. Dit dient ook te gebeuren om afscheuren door trillen te voorkomen. Het blokje representeert zich als massa die zelf kan trillen en daardoor ongewenst extra geluid gaat produceren. Het is een fictie om te denken dat je zou kunnen vermijden dat de kam nergens direct de kast gaat raken. De kam kantelt en verschuift altijd enigszins tijdens het op stemming brengen van de snaren.

4. Door het toevoegen van een stripje van 1,5 mm dik kan het blokje tot vrijwel tegen de kamvoet worden gezet en via dubbelzijdige plakband vlak op de kast worden geplakt. In dat geval zal het aanraakvlak van de kamvoet worden beperkt tot het element oppervlak. Om te voorkomen dat de kamvoet scheef gaat staan zal ook bij de andere kamvoet een stripje moeten worden toegevoegd eventueel ter grote van de gehele kamvoet! Mijn indruk is dat het verkleinen van de oppervlakte van de kamvoet bij het element geen direct hoorbare verschillen teweeg brengt in het originele akoestische geluid van de bas (zonder versterking). Er zitten echter grote verschillen in klankkleur van de pick-up bij plaatsing van het element onder de voet aan de kant van de E-snaar of onder de voet aan de kant van de G-snaar. Dus experimenteren met 2 stripjes lijkt me handiger. Het nadeel van de extra houtstripjes is dat de snaren ca 1,6 mm hoger komen te staan. Het voordeel is echter dat alle energie via het element gaat en niet allerlei wijzigingen in klankkleur optreden bij herplaatsing van de kam die dan onvermijdelijk ergens de kast raakt met de te kleine folie direct tussen voet en kast. Je kan het hoogteverschil natuurlijk weer compenseren door de kamvoet te verlagen aan de zijde waar het element wordt gezet.

5. Het SDT1 element is verreweg de goedkoopste en simpelste oplossing waarmee naar hartenlust geëxperimenteerd kan worden zelfs zonder bijzondere ingrepen. Voor kleinere instrumenten zoals cello of viool is het nog een stuk geschikter!